Ауызекі Және Көркем Сөйлеуді Ажырату

1-мәтін

«Астана-Бәйтерек» кешенінің биіктігі 97 метр. Тал, әйнек және бетоннан тұрғызылған «бәйтерек ағашының» жалпы биіктігі - 105 метр, салмағы 1000 тонна.

Ауызекі және көркем сөйлеу стильдерін қалай ажыратуға болады?

Сәлем достар! Ауызекі және көркем сөйлеу стильдерінің арасындағы айырмашылықты білесіз бе? Екеуі де тілдің маңызды бөліктері болғанымен, олар әртүрлі мақсаттарға қызмет етеді және әртүрлі ерекшеліктерге ие. Бұл мақалада біз осы екі стильді тереңірек қарастырамыз, олардың негізгі айырмашылықтарын, сипаттамаларын және қалай қолданылатынын анықтаймыз. Мақсатыңызға сай келетін стильді таңдау үшін осы стильдерді түсіну өте маңызды.

Ауызекі сөйлеу стилі

Ауызекі сөйлеу стилі, аты айтып тұрғандай, күнделікті, ресми емес жағдайларда қолданылады. Бұл стиль спонтанды, қарапайым және әдетте грамматикалық ережелерді қатаң сақтамайды. Ауызекі тіл көбінесе достармен, отбасымен немесе әріптестермен әңгімелесу кезінде қолданылады. Оның негізгі мақсаты - ақпаратты тиімді жеткізу және қарым-қатынасты орнату. Ауызекі тілдің кейбір негізгі сипаттамаларына тоқталайық.

• Қарапайым сөздік: Ауызекі тілде күрделі немесе ресми сөздерден гөрі қарапайым, күнделікті сөздер қолданылады. Мысалы, «сәлем» деудің орнына «қалайсың?» деуге болады.
• Ресми емес грамматика: Ауызекі тілде грамматикалық ережелер қатаң сақталмайды. Сөйлемдер қысқа және толық болмауы мүмкін. Мысалы, «Мен дүкенге бара жатырмын» деудің орнына «Дүкенге кеттім» деуге болады.
• Эмоционалдық: Ауызекі тілде сөйлеушінің эмоциялары мен сезімдері көбірек көрінеді. Дауыс ырғағы, мимика және дене тілі арқылы көңіл-күйді білдіруге болады.
• Идиомалар мен сленг: Ауызекі тілде идиомалар мен сленг сөздер жиі қолданылады. Бұл тілге ерекше реңк береді және оны түсіну үшін контекст қажет болуы мүмкін. Мысалы, «басым қатып қалды» деген идиоманың мағынасы «шаршадым» дегенді білдіреді.
• Интерактивтілік: Ауызекі тіл көбінесе интерактивті болып келеді. Сұрақтар қойылады, жауаптар күтіледі және әңгіме барысында пікір алмасу жүреді. Бұл қарым-қатынастың маңызды бөлігі.

Көркем сөйлеу стилі

Көркем сөйлеу стилі - бұл әдеби шығармаларда, ресми құжаттарда және басқа да жазбаша мәтіндерде қолданылатын стиль. Ол дәлдікке, айқындыққа және грамматикалық ережелерді сақтауға баса назар аударады. Көркем тіл ақпаратты жеткізумен қатар, эстетикалық әсер қалдыруды да мақсат етеді. Енді осы стильдің ерекшеліктеріне тоқталайық.

• Ресми сөздік: Көркем тілде ресми және дәл сөздер қолданылады. Синонимдер мен теңеулер арқылы тіл байытылады. Мысалы, «үлкен» деудің орнына «алып» немесе «ғұлама» деуге болады.
• Грамматикалық дұрыстық: Көркем тілде грамматикалық ережелер қатаң сақталады. Сөйлемдер толық және құрылымды болады. Бұл ақпараттың дәл және түсінікті болуын қамтамасыз етеді.
• Объективтілік: Көркем тілде автордың жеке пікірі мен эмоциялары азырақ көрінеді. Мәтін бейтарап және объективті болуға тырысады. Дәлелдер мен фактілер нақты көрсетіледі.
• Көркемдік құралдар: Көркем тілде метафора, теңеу, эпитет және басқа да көркемдік құралдар кеңінен қолданылады. Бұл тілге әсерлілік пен образдылық береді. Мысалы, «жүрегім тас болып қатты» деген метафора арқылы сезімнің күштілігін көрсетуге болады.
• Жүйелілік: Көркем тілде мәтін жүйелі және логикалық құрылымға ие болады. Әрбір бөлім мен абзац алдыңғы және кейінгі бөлімдермен байланысты болады. Бұл оқырманға ақпаратты оңай қабылдауға көмектеседі.

Айырмашылықтар мен ұқсастықтар

Ауызекі және көркем сөйлеу стильдерінің арасында айтарлықтай айырмашылықтар бар, бірақ олардың кейбір ұқсас жақтары да кездеседі. Негізгі айырмашылықтарға тоқталайық:

• Қолдану аясы: Ауызекі тіл күнделікті қарым-қатынаста қолданылса, көркем тіл ресми жағдайларда және жазбаша мәтіндерде қолданылады.
• Грамматика: Ауызекі тілде грамматикалық ережелер қатаң сақталмаса, көркем тілде грамматикалық дұрыстыққа баса назар аударылады.
• Сөздік: Ауызекі тілде қарапайым сөздер қолданылса, көркем тілде ресми және дәл сөздер қолданылады.
• Эмоционалдық: Ауызекі тілде эмоциялар көбірек көрінсе, көркем тіл бейтарап болуға тырысады.

Дегенмен, екі стильдің де ортақ мақсаты - ақпаратты тиімді жеткізу. Екеуі де тілдік құралдарды қолданады, бірақ әртүрлі тәсілдермен. Мысалы, екеуінде де метафора мен теңеу қолданылуы мүмкін, бірақ көркем тілде олар әсерлірек және күрделірек болуы мүмкін.

Қорытынды

Қорыта келе, ауызекі және көркем сөйлеу стильдері тілдің маңызды бөліктері болып табылады. Олардың арасындағы айырмашылықтарды түсіну сізге дұрыс стильді таңдауға және қарым-қатынасыңызды тиімді етуге көмектеседі. Ауызекі тіл күнделікті жағдайларға сай болса, көркем тіл ресми және жазбаша мәтіндер үшін қолайлы. Екі стильді де меңгеру сіздің тілдік құзыреттілігіңізді арттырады және әртүрлі жағдайларда табысты қарым-қатынас жасауға мүмкіндік береді.

Сонымен, достар, ауызекі және көркем сөйлеу стильдерінің айырмашылығын енді білесіздер ме? Бұл білім сіздерге тілді дұрыс қолдануға және өз ойларыңызды тиімді жеткізуге көмектеседі деп сенемін!